Sarah Hildering is afgestudeerd in positieve psychologie en arbeids- en organisatiepsychologie en is werkzaam in de platenbusiness. Voor wiemooiwilzijn schrijft ze over haar visie op schoonheid.

Sinds jaar en dag kent de mensheid al een fixatie met zijn eigen uiterlijk en lichaam. Vrouwen in de eerste plaats, hebben zichzelf aan schoonheidsidealen moeten onderwerpen door de eeuwen heen.

Toen er nog geen ruimte voor zelfstandigheid was in het leven van een vrouw, stond haar schoonheid (en vruchtbaarheid) centraal. Tijden zijn veranderd. Vrouwen mogen nu ook mee doen. Dat is mooi. Maar fixaties en trauma bewaren we in onze genen en geven we door aan de generaties na ons. Dat zou verklaren waarom verandering zo complex is in stammen en culturen, en misschien waarom wij er ook erg goed in zijn. Als vrouw. Waarom is de Westerse vrouw nog steeds in de eerste plaats een lustobject en waarom doet ze er zelf aan mee?

Schoonheid te koop

We leven in een tijd waar schoonheid – of althans het schoonheidsideaal – met wat medische hulp – gekocht kan worden. We leven ook in een tijd waar we participeren aan een constant oordeel van juryleden in de vorm van sociale media. Ik ben er ook schuldig aan. Iedereen is prachtig online. Het doet me denken aan mijn kindertijd waarin ik door de Vogue van mijn moeder heen bladerde en alleen maar mooie mensen zag – maar dan in een eindeloze vorm. Is deze combinatie een toxische cocktail voor een onuitputtend gevoel dat goed niet goed genoeg is?

Wallen op laten vullen

Ik heb twee jaar geleden mijn wallen laten opvullen omdat ik zwarte kringen onder mijn ogen had doordat mijn bijnieren chronisch uitgeput zijn en ik te veel van het hormoon cortisol aanmaak. Voor die behandeling kon ik ‘s ochtends in de spiegel kijken als jonge vitale vrouw en het tegenovergestelde zien van hoe ik me voelde. Dus ik heb een cosmetische ingreep of twee gehad. Die zwarte kringen waren voor mij een constante herinnering van iets waar ik geen verdere negatieve aandacht aan wilde geven en tot op de dag van vandaag ben ik dankbaar dat ik nu in de spiegel kijk en zie hoe ik me voel; sterk en stabiel.

Want wat is de marge van gezond en ongezond cosmetisch werk? Wat zijn de randvoorwaarden van ‘jezelf verbeteren’?

Cosmetisch werk om welke intrinsiek juiste reden dan ook, zou geen taboe meer mogen zijn. Ik ken mooie, gezonde, bijzondere, krachtige vrouwen die cosmetisch werk hebben laten doen waarvan ik zie dat het een extensie is van een mooi en gelukkig innerlijk; een goede basis; een essentieel begin.

De stap durven zetten om iets aan je uiterlijk te verbeteren om een goede redenen, vind ik juist een teken van empowerment, van een sterke zelfstandige vrouw. Een teken van “whatever, dit doe ik voor mezelf en van het stigma ben ik niet onder de indruk”. Want waar uiterlijk altijd een fixatie is geweest van de buitenwereld, is dat onterecht nu nog meer zo wanneer het niet echt maar cosmetisch zou zijn.

Body Dysmorphic Disorder en cosmetische ingrepen

Psychologisch onderzoek geeft ook inzicht in de keerzijde van cosmetisch werk. Vrouwen die cosmetisch werk laten doen zijn vaak ook depressief en scoren hoog op het spectrum van Body Dysmorphia. Dat houdt in dat je een vertekend beeld hebt van je uiterlijke vertoning en er obsessief en compulsief mee omgaat. Het beperkt letterlijk je dagelijkse leven, je relaties, je welzijn. Ik ken ook vrouwen die in deze categorie horen. Of cosmetisch werk oorzaak of gevolg is van psychologische instabilteit, is een kip-of-het-ei verhaal. Eigenlijk is dat niet eens de meest belangrijke vraag om te stellen.

Waarom? Dat is de vraag waar volgens mij het antwoord ligt. Want wat is de marge van gezond en ongezond cosmetisch werk? Wat zijn de randvoorwaarden van ‘jezelf verbeteren’? Begint elke verbetering niet met naar binnen kijken en investeren in mooier worden aan de binnenkant voorop mooier worden aan de buitenkant? Mijn moeder – een wijze vrouw, mooi van binnen en buiten – zei mij ooit dat je niks hebt aan een Jaguar zonder motor. De mooie auto zelf is een plaatje maar de binnenkant, die brengt je op plekken. Vooruit in het leven. Een stilstaande auto roest en zal niet meer starten op een gegeven moment omdat er te weinig aandacht aan wat er onder de kap zit, is gegeven.

Schoonheid is niet te categoriseren

Betekent dat dat het een taboe is om een mooie auto te willen hebben? Natuurlijk niet. Maar het is niet het gene dat het meeste van je aandacht zou mogen krijgen. Althans, het is geen fundamenteel onderdeel van schoonheid maar eerder een aanvullend onderdeel. Schoonheid is niet te categoriseren in onafhankelijke variabelen maar alles is onlosmakend aan elkaar verbonden. Dat is mijn observatie althans.

Want hoe mooi zouden we zijn als we onze empathie, ons begrip, onze tolerantie, saamhorigheid, vrede en bewustzijn, net zo veel aandacht en tijd geven als ons uiterlijk? Dan ben je pas mooi, zeg.