Hysterie anno 2023
Eindelijk weten we het: de klachten door borstimplantaten die vrouwen rapporteren, worden niet door de implantaten veroorzaakt maar door een psychische aandoening waar die vrouwen aan lijden. Dat verhaal hebben we eerder gehoord.
Photo by Julia Kadel on Unsplash
Wat een verademing dat artikel van Martine Kamsma in de NRC over de klachten die gerelateerd worden met borstimplantaten. Tijdens het lezen van het artikel knikte ik instemmend mee. Uit bewondering voor het werk dat Prabath Nanayakkara, Karlinde Spit en collega’s verrichten op de siliconenpoli aan de Amsterdam UMC.
Ondanks dat er na al die jaren nog geen biomarker in het bloed is aangetroffen waarmee BII (Breast Implant Illness) kan worden aangetoond, biedt de poli vrouwen steun. Waar de klachten in menige spreekkamer worden weggewuifd, is er hier ruimte voor het verhaal en erkenning van de klachten. Daar is niet iedere vrouw direct mee geholpen, maar het bezoek aan de poli helpt het onderzoek wel verder.
Borstvergroting teken van psychische aandoening
Een artikel is geen goed artikel zonder meerdere perspectieven. En een ander perspectief bood plastisch chirurg Mureau zeker. Uit zijn onderzoek zou blijken dat vrouwen die overgaan tot een borstvergroting psychisch niet in orde zijn. Ze zijn neurotisch en dat zou dan ook de de klachten na de borstvergroting verklaren. Jak.
Zeker, er is nog steeds niet onomstotelijk bewezen dat BII (breast implant illness) bestaat, maar inmiddels is ontkennen dat er voor een groep vrouwen wel degelijk factoren zijn waardoor klachten kunnen ontstaan, een gepasseerd station. Het wegzetten van deze grote groep vrouwen als ‘psychiatrisch patiënt’ lijkt een herhaling van de geschiedenis. Hysterie anno 2023.
Orgasme op recept
Sigmund Freud ontwikkelde zijn theorie over conversieneurosen, waarbij psychische problemen zich uiten in lichamelijke symptomen. Men dacht dat er sprake was van hysterie wanneer het eigen zaad dat de vrouw zou produceren, zich ophoopte en niet geloosd kon worden bij gebrek aan seksuele contacten. Als behandeling werden de genitaliën van de vrouw door de arts gemasseerd om de vrouw tot een hysterisch paroxisme (orgasme) te brengen en daarmee de klachten weg te nemen. Vrouwen van wie werd aangenomen dat ze eraan leden (meer dan een kwart van de vrouwen werd er van ‘verdacht’), vertoonden een breed scala aan symptomen, waaronder flauwvallen, nervositeit, slapeloosheid, vochtretentie, zwaar gevoel in de buik, spierspasmen, kortademigheid, prikkelbaarheid, verlies van lust naar voedsel of seks en ‘een neiging om problemen te veroorzaken’.
Terug naar deze eeuw is 70 tot 90 procent van de patiënten met onverklaarde klachten, vrouw. Vrouwen worden vaker naar huis gestuurd met een psychologische diagnose als lichamelijke klachten niet geduid kunnen worden. Luister vooral naar de audiodocumentaire ‘Geen kleine man’ en de podcast aflevering van ‘Het Uur met Trudy Dehue’. Volg ook Mirjam Kaijer, die zich met de stichting ‘Voices for Women’ inzet voor betere zorg voor vrouwen.
Massahysterie door Facebook
Onlangs peilde ik bij een aantal artsen hoe zij aankijken tegen de vele vrouwen die bijwerkingen van Botulinetoxine rapporteren. Van je reinste kul was het. Dat die vrouwen dat denken, komt door de Facebook groepen waar ze inzitten. Massahysterie! Daar jutten ze elkaar op en beelden zich daardoor klachten in. Er is geen wetenschappelijk onderzoek dat die bijwerkingen onderstreept, dus bestaat het niet. Ja, heel-heel-heel misschien wel eens bij hoge medische doseringen (bij de behandeling van spasme bij kinderen zijn bijv. meerdere sterfgevallen bekend), maar voor esthetische doeleinden? Ondenkbaar!
Botulinetoxine veroorzaakt botulisme
Even voor de logische denker: Botulinetoxine is een neurotoxine dat wordt geproduceerd door de bacterie Clostridium botulinum. Deze bacterie komt van nature voor in bosbodems, meren en beken en van daaruit in de darmkanalen van sommige vissen en dieren. Deze bacterie veroorzaakt botulisme. Botulisme is een ernstige bacteriële ziekte die leidt tot verlammingsverschijnselen en dodelijk kan zijn. Wanneer het gif in de bloedbaan terechtkomt, blokkeert het de afgifte van neurotransmitters tussen zenuwen en spieren. Dit beïnvloedt de hersenzenuwen en kan leiden tot symptomen zoals problemen met het openen van de ogen en slikken. Onbehandeld kan de ziekte leiden tot verlamming, ademhalingsproblemen en de dood.
Iatrogeen botulisme
Wanneer Botulinetoxine wordt gebruikt voor esthetische verfraaiing, kan het rimpels en lijntjes verminderen en zorgen voor een jeugdiger uiterlijk. Echter, hetzelfde mechanisme dat Botulinetoxine effectief maakt in cosmetische behandelingen, is ook verantwoordelijk voor de mogelijke toxiciteit. Bij te hoge doseringen - of (te) frequente herhaling van de behandeling - kunnen mensen botulisme krijgen. In dat geval is er sprake van iatrogeen botulisme (iatros = arts en -geen = gemaakt door), ofwel veroorzaakt door een arts.
Black box warning Botulinetoxine
Omdat Botulinetoxine gebruikt voor medische en cosmetische behandelingen een medicijn is, moeten de fabrikanten aan veel eisen voldoen. Een van die eisen is het toevoegen van een bijsluiter waarin alle mogelijke bijwerkingen worden benoemd. In de Verenigde Staten is er sinds 2009 zelfs een Black Box warning toegevoegd aan de verpakking van medicijnen die Botulinetoxine bevatten. Black box warnings zijn doorgaans gereserveerd voor medicijnen waarvan bekend is dat ze ernstige of levensbedreigende risico’s met zich meebrengen. De FDA verplicht fabrikanten van dergelijke medicijnen die Botulinetoxine bevatten te benoemen dat het materiaal zich van de injectieplaats naar andere delen van het lichaam kan verspreiden – met het risico op ernstige problemen, zoals problemen met slikken of ademen.
Zowel de bijsluiter als de Black Box warning lijken weinig effectief te zijn wat betreft het informeren van de consument. Dat komt doordat de Botulinetoxine als poedervorm (in een glazen flesje) wordt geleverd in een doosje, waar de bijsluiter in zit. Om de Botulinetoxine te kunnen injecteren zal de behandelaar het flesje uit de verpakking moeten halen en Natriumchloride (NaCL) toevoegen aan het flesje om de Botulinetoxine te kunnen injecteren. De consument krijgt de verpakking en de bijsluiter dus niet onder ogen.
Botulinetoxine als massavernietigingswapen
Botulinetoxine is een potent gif, zo potent dat er massavernietigingswapens van gemaakt kunnen worden. Botulinetoxine kreeg publieke aandacht nadat onderzoekers in Irak een flesje met de bacterie hadden gevonden na de verdrijving van Saddam Hoessein. Aan het einde van de Golfoorlog van 1991 beweerde Irak dat het 19.000 liter van het gif had geproduceerd. Als dat waar is, dan zou het een hoeveelheid zijn die in staat is de gehele bevolking van de aarde te doden. Samenvattend. Hoe zou dit - zij het in kleine doseringen - geen invloed kunnen hebben op je gezondheid?
Niet bewezen, dus niet waar
Er wordt naar mijn smaak te vaak gewezen naar het ontbreken van wetenschappelijk bewijs. Niet bewezen, dus niet waar. Wetenschap begint bij de constatering van een verschijnsel, daar de oorzaken en logische verbanden van te zoeken met een conclusie aan het eind. Voordat er een conclusie is, maakt de mate waarin een verschijnsel zich voordoet, de waarschijnlijkheid van de vermoede oorzaak groter. Dat kun je dan onderzoeken, maar je kunt niet het bestaan van een verschijnsel negeren. Helemaal niet als een bepaald kenmerk op grote schaal gedeeld wordt (in dit geval van de borstimplantaten en Botulinetoxine). Dat slaat nergens op.
In een door mannen gedomineerd vakgebied gericht op door mannen gedomineerde wetenschap trekken vrouwen aan het kortste eind. Van meet af aan (de tijd waarin Hippocrates leefde) is de geneeskunde vanuit het mannelijke perspectief bedreven, met een zekere minachting voor vrouwen, of in ieder geval het vrouwenlichaam.
De onderschatting van de vrouw
Er speelt veel mee wat leidt tot het onderschatten van door vrouwen gerapporteerd klachten. Of moet ik zeggen, tot het onderschatten van vrouwen, punt? De medische wereld wordt beheerst door mannen en kent een arrogantie die in andere beroepsgroepen veel minder wordt aangetroffen. Ook al zijn er veel vrouwelijke artsen, zij werken vaak toch vanuit dit mannelijke perspectief. Onderzoeken zijn over het algemeen gebaseerd op modellen die uitgaan van de witte man en wat daarvan afwijkt, wordt al gauw genegeerd. Vrouwelijke artsen hebben zich vaak aangepast aan deze wereld (de paar die wel structurele veranderingen proberen te realiseren, daargelaten) en geef hen eens ongelijk. Uit de recente enquete van Medisch Contact blijkt dat de vrouwelijke geneeskundestudent en arts in opleiding stelselmatig wordt geïntimideerd, gediscrimineerd en seksueel grensoverschrijdend benaderd door opleiders en leidinggevenden. Als je als man geen respect kunt opbrengen voor je vrouwelijke collega-artsen, kunnen wij - de vrouwelijke patiënten - dat dan wel verwachten op zijn spreekuur?
Breng een bezoek aan de psychiater voor soelaas, mevrouwtje. Een vibrator op recept, dat zal u helpen.