5 minuten leestijd

Het indienen van een klacht over een cosmetische ingreep bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg kan een ingewikkeld en ingrijpend proces zijn. Om hierin de juiste stappen te zetten en je belangen te beschermen is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn. 

In dit artikel geven we je daarom informatie over het medisch tuchtrecht. Zo beschrijven we mogelijke motivaties en redenen voor een tuchtzaak en de maatregelen die door het tuchtcollege kunnen worden opgelegd. Daarnaast illustreren we een aantal tuchtzaken die betrekking hebben op cosmetische ingrepen. 

Het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg is er om onder anderen de cosmetisch consument te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van artsen en andere zorgverleners. Het college beoordeelt of een arts volgens professionele normen en waarden heeft gehandeld. 

Een klacht kan rechtstreeks door de belanghebbenden - de patiënt of naaste familie - bij het tuchtcollege worden ingediend. Wanneer het algemeen belang en de veiligheid in het geding zijn, kan de klacht ook door de Inspectie van de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) worden ingediend. Zelfs zonder participatie van de patiënt. 

Motivaties en redenen voor een tuchtzaak

Er zijn verschillende redenen en motivaties om een tuchtzaak te starten tegen een arts of zorgverlener. Veel patiënten starten een tuchtzaak niet alleen om hun eigen situatie aan te kaarten, maar ook om te voorkomen dat anderen hetzelfde overkomt. Door een klacht in te dienen wordt de aandacht gevestigd op het gedrag of handelen van een arts, zodat er mogelijk maatregelen worden genomen die herhaling voorkomen. 

Enkele belangrijke redenen om een tuchtzaak te initiëren kunnen zijn:

1. Medische fouten en complicaties: patiënten starten vaak een tuchtzaak, wanneer een cosmetische ingreep of medische behandeling niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd of heeft geleid tot complicaties. Denk aan onacceptabele esthetische resultaten, fysieke schade of medische complicaties, zoals infecties die niet goed behandeld zijn.

2. Onvoldoende informatie en misleiding: een veelvoorkomende klacht is dat een arts de patiënt onvoldoende of onjuiste informatie heeft gegeven over de risico’s, alternatieven of verwachtingen van de ingreep. Gebrekkig of gebrek aan informed consent kan aanleiding zijn voor een tuchtzaak. 

3. Onprofessioneel gedrag en bejegening: wanneer een arts zich onrespectvol of grensoverschrijdend gedraagt, zoals het uiten van beledigingen of het niet serieus nemen van de patiënt, kan dit een reden zijn om een klacht in te dienen. Ook seksueel grensoverschrijdend gedrag, zoals in sommige zaken beschreven, kan een sterke motivatie zijn om een tuchtzaak te starten.

Over seksueel grensoverschrijdend gedrag in privé klinieken: lees artikel

4. Slechte nazorg: onvoldoende nazorg of een gebrek aan serieuze aandacht voor complicaties na een ingreep kan een belangrijke reden zijn om een klacht in te dienen. Patiënten verwachten dat hun arts hen blijft ondersteunen bij problemen die na de behandeling ontstaan.

5. Slechte dossiervorming: een gebrekkige medische administratie, zoals onvolledige of foutieve patiëntendossiers, kan tot een tuchtzaak leiden. Dit kan het vertrouwen van de patiënt schaden en medische fouten veroorzaken die hun behandeling beïnvloeden.

6. Schending beroepsgeheim: het beroepsgeheim verplicht artsen om de vertrouwelijke informatie van patiënten te beschermen. Schending van het beroepsgeheim schendt niet alleen de privacy van de patiënt, maar is ook schadelijk voor het vertrouwen in de medische zorg, en wordt daarom door het tuchtcollege als een ernstige overtreding gezien.

Welke maatregelen kan een tuchtcollege opleggen?

De uitspraken van het tuchtcollege kunnen variëren van waarschuwingen tot schorsingen, of zelfs het doorhalen van arts in het BIG-register. Als het tuchtcollege oordeelt dat de arts niet zorgvuldig heeft gehandeld, verklaart het tuchtcollege de klacht gegrond en kan het de aangeklaagde arts een of meerdere van de volgende maatregelen opleggen:

• waarschuwing

• berisping

• geldboete (maximaal € 4500,-)

• (voorwaardelijke) schorsing van de inschrijving van de zorgverlener in het BIG-register(maximaal één jaar)*

• gedeeltelijke ontzegging het beroep uit te oefenen*

• doorhaling van de inschrijving van de zorgverlener in het BIG-register.*

De lichtste maatregel die het tuchtcollege kan opleggen, is een waarschuwing. Doorhaling in het BIG-register is de zwaarste maatregel. Alle opgelegde maatregelen van berisping en zwaarder worden openbaar gemaakt.

Er worden zo’n 1000 tuchtklachten per jaar ingediend bij de regionale tuchtcolleges (RTG). Hiervan heeft circa 65% betrekking op artsen. Ongeveer 16% van de klachten tegen artsen wordt gegrond verklaard.

Tuchtzaken met betrekking tot cosmetische ingrepen

Deze zaken gaan over onheuse bejegening, onvolledige dossiervorming en ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag. In al deze gevallen oordeelde het tuchtcollege over het gedrag van de betrokken arts en de mate waarin de zorg voldeed aan de professionele standaarden.

Cosmetische ingrepen bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg

• Arts heeft bij klaagster een wenkbrauwlift met botox toegepast en rimpels in haar bovenlip behandeld met filler. Klaagster kreeg vervolgens een opgezette bovenlip, waarna de arts enkele malen (zonder succes) met hyaluronidase-injecties heeft geprobeerd de filler op te lossen. Klaagster is niet tevreden over de bejegening en de nazorg. “...” Ook de opgetreden infectie is adequaat behandeld. De arts heeft daarmee voldoende serieuze aandacht besteed aan de klachten. Wel acht het college het tuchtrechtelijk niet aanvaardbaar dat de arts in een telefoongesprek klaagster heeft uitgemaakt voor leugenaar, omdat zij verzwegen zou hebben dat zij in het verleden een permanente filler zou hebben gehad. Een arts behoort een patiënt uit hoofde van haar beroep respectvol te benaderen. Dat is hier niet gebeurd. Het college acht het opleggen van een waarschuwing daarvoor passend en noodzakelijk.

• Klacht tegen plastisch chirurg. Klaagster heeft een borstreconstructie ondergaan door middel van een DIEP lap. Klaagster verwijt beklaagde dat het resultaat van de operatie onaanvaardbaar is, dat zij onvoldoende is geïnformeerd over de risico’s van de operatie, dat beklaagde haar misleidende informatie heeft gegeven door te zeggen dat hij haar “een mooie borst ging bezorgen” en dat de dossiervorming onvoldoende is. Het klachtonderdeel ten aanzien van de dossiervorming is gegrond. “...“ Aan beklaagde wordt een waarschuwing opgelegd.

Of de zaak over de masturberende plastisch chirurg:

• Ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens een (onnodig) videoconsult. De uitvraag en beantwoording van de hulpvraag waren niet naar behoren. Ook anderszins geen zorgvuldigheid en professionele distantie bij het gebruik van WhatsApp. Onverantwoorde beschikbaarheid (24/7) via WhatsApp voor consulten, zonder waarneming. Geen lerend vermogen getoond, risico op herhaling. Klacht gegrond, maatregel: doorhaling van de inschrijving in het BIG-register. 

Saillant detail in de zaak van de masturberende plastisch chirurg is dat hij in hoger beroep is gegaan tegen de uitspraak van het tuchtcollege en hij, in afwachting van die uitspraak, gewoon door kan gaan met zijn praktijken. Een dergelijke procedure bij het Centraal Tuchtcollege duurt gemiddeld negen maanden. Gezien het risico op herhaling zou de cosmetisch consument hier beter beschermd moeten worden. Het is onbegrijpelijk dat hij in afwachting van het hoger beroep kan blijven werken.

Een tuchtzaak starten: wanneer is dat nodig?

In situaties waar ernstig verwijtbaar handelen van de arts aan de orde is, zoals in de eerder genoemde zaken, kun je overwegen om een tuchtzaak aan te spannen. Het tuchtcollege beoordeelt of de arts zich aan de professionele normen heeft gehouden. Als dit niet het geval is, kunnen er sancties worden opgelegd, zoals een waarschuwing, een schorsing of, zoals in het geval van de masturberende plastisch chirurg, doorhaling van de inschrijving in het BIG-register. Het proces van een tuchtzaak kan complex en formeel zijn. Daarom is het verstandig om advies in te winnen en je van tevoren goed te laten informeren over het traject. 

Vertrouwenspersoon cosmetische zorg: luisterend oor en persoonlijk advies

Als je twijfelt over de stappen die je kunt nemen, wanneer je ontevreden bent over een cosmetische ingreep dan kunnen we je helpen. Sietske Atsma is oprichter van het consumentenplatform wiemooiwilzijn en LVV-gecertificeerd vertrouwenspersoon. Ze werkt ruim 10 jaar in de cosmetische branche en heeft zich gespecialiseerd in klachtenprocedures. Als ‘patient safety advocate’ heeft ze al veel mensen geholpen.

Ze biedt een luisterend oor, heeft geen oordeel en helpt je verder. Geen situatie is haar vreemd, bij wiemooiwilzijn komen dagelijks meldingen binnen over slechte zorg, (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en onmogelijk gemaakte klachtenprocedures. De gesprekken zijn vertrouwelijk.

Plan hier een adviesgesprek om jouw situatie te bespreken. 

Tuchtrechtelijke uitspraken zijn openbaar en te vinden op de website van overheid: https://tuchtrecht.overheid.nl.

Zie voor de tuchtmaatregelen: artikel 48 lid 1 van de Wet BIG (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). De maatregelen met een * kunnen niet worden opgelegd aan physician assistants en klinisch technologen, omdat zij slechts beperkt onder het tuchtrecht vallen.

Bronnen: Wet BIG en Tuchtcollege Gezondheidszorg