Borsten, mannen en manieren

Voor zover ik me kan herinneren hebben mijn borsten een centrale rol in mijn leven gespeeld. Wat betreft aandacht en opspraak over de al dan niet bedekking van mijn borsten, om precies te zijn.

Als kind speel je onschuldig en nietwetend ontbloot op het strand en wanneer je begint te puberen rond je veertiende, bereik je als meisje de leeftijd dat je je bovenkant begint te bedekken, zodat mannen niet seksueel naar je gaan kijken. Daarna introduceert de beha zich. En dat; is werkelijkwaar een eindeloze, uitzichtloze nieuwe dimensie van je leven als vrouw. Denk aan de maat, de vorm, de dekking, de functionaliteit, en uiteraard; hoe sexy het geheel eruit ziet voor het oog.Ik heb beha’s altijd al een straf gevonden: oncomfortabel en ook gewoon duur. Wat me is gaan opvallen toen ik gestopt ben met beha’s dragen, is dat er nogal veel bekijks bij komt kijken. Een vrouw fietst namelijk wel eens over bruggen of hobbels, bukt of springt wel eens, kleedt zich soms – vooral met warm weer – wel eens wat minder bedekt; en de reacties zijn buitengewoon opvallend. De reacties zijn niet perse beperkt tot bouwvakkers of andere stereotypen op straat, nee, het komt even vaak voor op je werkvloer, in je sportschool en andere omgevingen waar je als vrouw graag óf met rust gelaten wil worden óf serieus genomen – lees gerespecteerd – wil worden. Het valt voornamelijk op dat er ongewenst op je gegeild wordt, en als je dat niet wil, ‘dan moet je je maar beter bedekken’. Enter de beha.

Anno deze ‘liberale progressieve tijd’, maak ik dan toch de observatie dat een vrouw zich eigenlijk nog steeds in meerdere of mindere mate moet excuseren voor het feit dat borsten door een man gezien worden als een symbool voor seks. Interessant want dat is niet de voornaamste functie van de borst van een vrouw. Dus waarom?

Borsten zijn niet perse voor de man

Een evolutionaire theorie over de functie van borsten is dat deze voorkomen dat de baby tijdens het voeden stikt. Doordat de borst uitsteekt, wordt het neusje van de baby niet geplet. Wanneer de baby begint te huilen, zorgt een hormoon er voor dat de borsten van de moeder melk aanmaakt. Borsten hebben zelfs zo’n nauwkeurige melkproductie, dat precies die hoeveelheid moedermelk geproduceerd wordt die nodig is om de honger van de baby te stillen. De tweede evolutionaire theorie is dat borsten ook een functie hebben om de man op te winden. Echter, bij apen (en andere zoogdieren) zijn niet de borsten maar de billen van het vrouwtje het voornaamste geslachtskenmerk waar het mannetje opgewonden van raakt.In de geschiedenis hebben borsten lange tijd een centrale maar eervolle rol gespeeld. Veel vrouwelijke goddelijke figuren werden uitgebeeld met prominente borsten. Echter, ging het historisch meer om het verband tussen borsten en vruchtbaarheid dan mannelijk genot. Isis, de Egiptische godin werd vaak afgebeeld terwijl ze een Farao borstvoeding gaf.

Ook in de Griekse oudheid werden borsten prominent verbeeld in kunst waar godinnen en vrouwen aanbeden werden. De verbeelding was niet perse van seksuele aard maar eerder verbonden aan vruchtbaarheid en dus het goddelijke. De perceptie van borsten onderging een geleidelijke verandering waarbij vrouwen afgebeeld in kunst vanaf hun hals bedekt moesten worden en vooral liggend, in een verlegen, verdedigende houding afgebeeld werden. De man werd in kunst vooral rechtop staand afgebeeld. Tijdens de Middeleeuwen, de donkere eeuwen voor emancipatie, werden afhankelijk van de zede van een vrouw, de borsten ingesnoerd in een korset of blootgesteld. Een degelijke vrouw had haar borsten dus volledig platgedrukt en een vrouw van zede, niet. En zo draait in de geschiedenis, de identiteit van de borst  van de vrouw vrijwel volledig om de man.

Opstand tegen bedekken van borsten

Sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw is er opstand ontstaan tegen het feit dat borsten bedekt moesten blijven in Westerse landen. Vrouwen eisten het recht hun borsten te mogen tonen, of in ieder geval zich er niet voor hoeven te schamen. Een vrouw heeft nou eenmaal borsten en al is het erg bekrachtigend voor de vrouw zelf om ook een seksuele uitstraling te mogen hebben, ligt de nadruk eerder op de wens van de vrouw dan de onwens van de vrouw. Of borsten dus wel of geen seksuele uitstraling hebben is afhankelijk van de intentie van de vrouw die eigenaresse is van het paar borsten.

Phil Bloomwas de eerste vrouw die in 1967 op de VPRO naakt poseerde om de taboe te doorbreken. Echter, tijdens demonstraties voor gelijke behandeling van man en vrouw in 2012, zijn vrouwen alsnog gearresteerd geweest voor het ontbloten van hun bovenlijf omdat dit ‘verstoring van openbare orde’ is. Social media platform Instagram verbiedt vandaag alsnog de verbeelding van een blote borst. Wederom een interessant fenomeen dat blote borsten niet getoond mogen worden ‘vanwege seksuele allure’. Wat als ik bewustzijn wil creëren voor borstkanker met een campagne, of een foto wil delen waar ik borstvoeding geef aan mijn eigen baby? Is het echt zo dat er méér rekening gehouden mag worden met het gegeil op borsten dan moederschap of activatie? Het klinkt voor mij een beetje alsof dit lijstje de verkeerde volgorde heeft; maar wie ben ik?

Liberaal?

Ik vraag me af of we wel echt in een ‘liberale progressieve tijd’ leven. Wanneer ik professioneel gekleed een meeting heb, ervaar ik nog steeds het gestaar naar mijn borsten in plaats van mijn gezicht, of mijn presentatie. Wanneer ik daar wat van zeg, krijg ik nog steeds een ontwijkend- of hetzelfde antwoord dat ík er verantwoordelijk voor ben dat een man staart. Begrijp me niet verkeerd, ik vind mijn borsten ook bijzonder mooi maar ik vind niet dat ik me hoef te excuseren als ik mannen afleidt omdat ik degelijk,doch graag leuk gekleed door het leven ga. Is het niet zo dat hetgene dat mensen onderscheidt van dieren, het ‘bewustzijn’ en ‘de mogelijkheid om een drang te inhiberen’, is? (Ja).In dit geval zou het even zo bijzondere, mannelijke geslacht, waar ik enorm veel van hou en ook van geniet, sieren iets meer gebruik te maken van de inhibitie van de fixatie rond borsten. De tijd dat vrouwen in verlegenheid gebracht mogen worden door mannen op momenten en plekken dat het niet aan de orde is, zou voorbij moeten zijn.

Het is vrij simpel eigenlijk. Wanneer ik wil dat je op mijn borsten geilt, dan zal het in verbale- of hele duidelijke nonverbale taal door mij aangegeven worden: ‘geil alsjeblieft op mijn borsten’.

Sarah