Onzeker over uiterlijk

Het is iets raars, die onzekerheid die de meeste vrouwen (en ook aardig wat mannen) over hun uiterlijk hebben. Vaak wordt gezegd dat het vooral komt door het beeld dat ons door de media wordt opgedrongen. Volgens mij ligt het anders.

Ik ben opgegroeid met heel weinig media en toch zijn er periodes geweest met grote onzekerheid over mijn uiterlijk. Hoe kan het dat een paar opmerkingen die verspreid over heel veel jaren gemaakt zijn, voor altijd in je geheugen gegrift staan en het begin van zo’n onzekere periode betekenen?

Grace Kelly en balletjuf als schoonheidsideaal

Van mijn zesde tot mijn twaalfde had ik schoonheidsidealen (die alleen de heel oude lezers kennen, Farah Diba, koningin Sirikit, Grace Kelly, Claudia Cardinale en mijn balletjuf), maar wel het gezonde idee dat als ik ouder was en eindelijk zelf mocht beslissen over mijn kleding, kapsel en make-up, ik ook gewoon mee zou doen met de groep aantrekkelijke vrouwen. Éen opmerking met veel impact kan ik me wel herinneren uit die tijd: ik hoorde 2 vrouwen over mij tegen elkaar zeggen ‘maar ze heeft wel mooie ogen'. Het begin had ik niet gehoord en door dat ‘maar’ kan ik nog steeds honderden verhalen bedenken over hoe lelijk ik dan verder was/ben.Vanaf mijn twaalfde ging het echt mis. Dat geldt denk ik voor iedereen. Tot die tijd ben je gewoon een kind en wordt je niet echt beoordeeld op het uiterlijk. Dan gaat je lichaam veranderen en wordt dat door de omgeving opgemerkt. Je hebt zelf geen idee hoe je er uiteindelijk uit gaat zien en over de meeste lichaamsdelen kun je je grote zorgen maken. Wordt je huid ooit glad en mooi, waarom krijg je haar op je benen, krijg je borsten en hoe groot worden die dan? Daar kwamen ook de opmerkingen, zoals gezegd niet veel, maar wel onvergetelijk. Een jongen die tegen me zei ‘je bent een mooie paardenbloem’, 2 vrouwen die zeiden 'ik zou nooit een minirok aandoen met die benen’.

Plat voorhoofd en stierennek

Verder eigenlijk niets, de rest deed ik zelf. Ik keek veel in de spiegel. Plotseling bedacht ik dat ik een vreselijk lelijk voorhoofd had en daarna heb ik twee of drie jaar een pony tot in mijn ogen gedragen en hield ik met 1 hand mijn pony plat als ik fietste. Op een gegeven moment was het over, zonder duidelijke reden. Nog steeds keek ik in de spiegel en kort daarna schrok ik, want toen zag ik ineens hoe verschrikkelijk lelijk mijn nek was, gelukkig bedacht ik meteen, nee niet weer, stel je niet aan en werd het niet zo’n obsessie als mijn voorhoofd (helaas wel een overtuiging dat ik een korte lelijke stierennek heb).Gedurende verschillende fases heb ik me geschaamd voor: mijn gespierde lichaam, mijn ronde billen, mijn grote neus, mijn scheve tand, mijn grote kuiten, het haar op mijn armen, mijn dikke donkere wenkbrauwen, mijn ongelijke schouders enz.

Oorlelverkleining?

Ik herinner me nog goed dat ik jaren lang tegen mezelf zei, alleen mijn oren daar is niks op aan te merken (en dat is ook echt zo). Totdat ik een paar jaar geleden vond dat mijn oorlellen te groot waren geworden en ik bij Sietske aandrong snel een consult voor me te regelen bij plastisch chirurg Joost Staudt voor een ‘oorlelverkleining’. De arts had moeite zijn verbazing te onderdrukken en eindigde met me foto’s te laten zien van hoe een perfect oor eruit zag en me te verzekeren dat mijn oren daarop leken. Achteraf schaam ik me natuurlijk, maar op dat moment voelde het alsof iedereen meteen naar mijn enorme oorlellen zou wijzen en mij zou uitlachen. Ook heb ik een keer toen ik veel moest werken en om die reden twee dagen lang aan mijn hotelkamer gebonden was, waar ik zat te werken vlak voor een spiegel, een obsessie met mijn neus gekregen. Na elke alinea vertalen zag ik mijn hoofd in de spiegel. Mijn neus is niet klein, maar elke keer als ik mijn gezicht zag, leek hij groter te worden. Tot ik zover was dat ik meteen bij thuiskomst een neusoperatie wilde regelen en toen ik eindelijk wel naar buiten kon, mijn neus met mijn hand bedekte.

Waarom, waarom, gebeuren zulke dingen?

Het komt echt voornamelijk uit onszelf, niet van ideaalbeelden uit de media. Er broeit een onvrede in ons die plotseling geraakt kan worden, waardoor wij focussen op een bepaald lichaamskenmerk, getriggerd door een losse opmerking van iemand of gewoon door onszelf. Hoe je dat oplost, weet ik niet echt. Ik kijk al jaren heel weinig in de spiegel, dat helpt. Ook kan ik beter complimenten accepteren en laat dat fijne gevoel door mijn hele lichaam stromen, dat helpt ook.