Waarom we de dood op de koop toe nemen voor grotere billen
Met tranen in mijn ogen keek ik naar de rapportage over BBL behandelingen in Turkije. Niet zozeer om de slechte omstandigheden in het ziekenhuis waar (terecht) verbolgen op gereageerd is, maar des te meer om de onachtzaamheid waarmee de jonge vrouwen de operatie ondergaan.
Ik worstel al een tijd met mijn positie binnen de cosmetische branche en met dit platform. Ik ben 5 jaar geleden wiemooiwilzijn begonnen uit enthousiasme over de maakbaarheid van het lichaam. Vooropgesteld dat ik nog steeds onverminderd enthousiast ben over de mogelijkheid je lichaam naar eigen wens te vormen, word ik steeds meer geconfronteerd met de keerzijde van cosmetische ingrepen. Een cosmetische ingreep kan bijdragen aan levensgeluk, maar de andere kant van de medaille staat voor verdriet, schaamte en pijn.
Mijn doel was wiemooiwilzijn een plek te laten zijn waar mensen veilig en kosteloos hun wensen kunnen bespreken en de informatie kunnen verzamelen waarmee een weloverwogen keuze gemaakt kan worden om iets wel of juist niet te laten doen. Dat het is gelukt om met wiemooiwilzijn een veilige plek te creëren, blijkt uit de vele berichten die we krijgen waarin om hulp wordt gevraagd bij een complicatie. Iets waar we van tevoren niet op berekend waren, zeker niet op het aantal meldingen van complicaties. Veel meer dan een luisterend oor bieden en verwijzen naar de juiste adressen om tot een oplossing te komen, kunnen we niet.
Kans op overlijden bij BBL is echt
De verhalen van de mensen die zich melden met een complicatie zijn vaak droevig en hebben vaak een raakvlak met de complicaties die ik zelf ondervind. En dat is ook precies waarom de tranen in mijn ogen sprongen bij het zien van de documentaire. Tijdens het opnoemen van de risico’s verbonden aan de ingreep werden schouders opgehaald en zelfs de mededeling dat je het leven kunt laten werd schamper weggelachen. Even voor de beeldvorming; het mortaliteitcijfer is van alle cosmetische ingrepen bij een BBL het hoogst. De kans om te overlijden is dus echt.
Wat mij zo zeer raakt is de herkenning. Ook ik trok mijn schouders op bij het horen van de risico’s van een ingreep en nam de kans op overlijden voor lief. Met het oog op het resultaat en wat me dat mogelijk allemaal aan levensgeluk ging brengen, nam ik de kans op complicaties niet serieus. De risico’s waren ook veel te abstract. Je kunt je namelijk helemaal niet inbeelden wat een complicatie voor impact op je leven heeft als je die nog niet hebt ervaren. De ingrepen die ik heb ondergaan liet ik uitvoeren in een tijd dat ik niet in mijn kracht stond. Het was een rommelige periode in mijn leven waarin ik me vaak stuurloos voelde. Dat je op dat moment dan ook niet in staat bent om weloverwogen keuzes te maken, blijkt. Ontstaan er vervolgens ook nog complicaties, dan wordt het leven nog een stuk ingewikkelder kan ik je vertellen. Van verbeterd levensgeluk was geen sprake en een lang medisch traject ging van start.
Ontkenning van risico's
Om helder te krijgen hoe dat ‘ontkenningsproces’ voorafgaand aan een cosmetische ingreep precies werkt, vroeg ik therapeut Hanne Houben om uitleg. Zij vertelde mij dat het niet (willen) horen over de risico’s van een ingreep te maken heeft met het RAS systeem. “Het RAS (reticulair activatie systeem) is een ‘filter systeem’; als je bijvoorbeeld hebt bedacht dat je een borstvergroting wilt dan zie je opeens overal mensen die dat ook hebben of lees je overal artikelen over borstvergrotingen. De cognitieve dissonantie zorgt er voor dat je alles uit je gedachten bant dat niet in je voorgenomen plan past omdat het gevoel van tegenstrijdigheid of twijfel niet fijn is. Je gaat dan dingen goedpraten of weglaten zodat jouw besluit het beste lijkt. Een arts die je inlicht over de mogelijke risico’s verbonden aan een ingreep filtert het brein makkelijker weg dan de behoefte toe te geven aan het onderliggende verlangen.”, aldus Hanne.
Eenmaal over de drempel bij de kliniek sta je dus al 1-0 achter. Je hebt immers al besloten de cosmetische ingreep te willen. Gaat de ingreep vervolgens ook nog eens fout dan ben je de rest van je leven bezig de achterstand in te halen.
Verantwoorde cosmetische ingrepen
Hoe we kunnen voorkomen dat jonge vrouwen als in de documentaire zulke risicovolle ingrepen ondergaan? Informatie blijft dan toch het beste middel, maar dan informatie op een veel breder vlak. In het stadium voordat over een eventuele ingreep wordt nagedacht, zodat het RAS nog niet in werking is getreden. Goede voorlichting op scholen, meer voorlichting in de media en een meer verantwoord aanbod van cosmetische ingrepen. Daar ligt een grote rol voor de behandelaars, regelmakers en marketeers, hier en in het buitenland.
Tot slot is het belangrijk dat er bij de voorlichting door behandelaars rekening gehouden wordt met (het gebrek aan) ontvankelijkheid van de cliënt. Er kan gezocht worden naar andere manieren om beter door te dringen en er kan meer tijd en ruimte gegeven worden om een doordachte beslissing te nemen.
