Dokter, kunt u wat geluk injecteren

De psychologie van cosmetische ingrepen 

De meeste mensen die cosmetische ingrepen ondergaan in hun gezicht, doen dit omdat ze denken dat ze daarmee gelukkiger worden – blijkt uit onderzoek. Als psycholoog vind ik dit fascinerend. Bepaalde psychologische eigenschappen van ons zijn dan ook sterke voorspellers van injectables of operaties. Dat betekent dus dat je karakter veel zegt over het willen nemen van een neuscorrectie of fillers, maar ook wat zegt over of je er achteraf blij mee bent of niet.

Als we geluk zo erg koppelen aan ons idee van schoonheid, kan een cosmetische dokter ons dan gelukkig maken?

Eigenschappen zoals een jonge leeftijd, ijdelheid, een laag opleidingsniveau of ooit gepest te zijn geweest, zouden de kans verhogen op het nemen van cosmetische ingrepen in je gezicht. Terwijl eigenschappen zoals extraversie, emotionele stabiliteit en bewustzijn juist de kans op een cosmetisch doktersbezoek kleiner maken. Steeds meer mannen en vrouwen ondergaan ingrepen om iets aan hun gezicht te laten doen, eenmalig of herhaaldelijk. Daarvan zijn de meesten achteraf tevreden met het resultaat. Maar door de toegenomen populariteit en toegankelijkheid van prikjes en spuitjes, is er ook een verhoogde kans op het worden van een ‘surgiholic’: iemand die verslaafd is geworden aan ingrepen omdat ze nooit (langdurig) tevreden zijn met de uitkomst. Hoe dan? 

Ingebeelde lelijkheid; BDD

Dit is waar je psychopatie een grote rol speelt. Mensen die ongelukkig zijn in een relatie of met hun werk bijvoorbeeld, lopen een verhoogd risico om verslaafd te worden aan cosmetische ingrepen en elke keer niet tevreden te zijn met het resultaat. Mensen met ingebeelde lelijkheid (Body Dismorphic Disorder) hebben een obsessie met hun uiterlijk of een bepaald lichaamsdeel waar ze erg ontevreden over zijn, een gevoel dat niet klopt met de werkelijkheid.

In beide gevallen koppelen ze gelukkig worden aan het resultaat van een cosmetische ingreep: “als mijn neus kleiner is, dan accepteren anderen en ik mezelf” of “als mijn lippen voller zijn dan voel ik me zelfverzekerder en ben ik beter in mijn werk”. Het probleem schuilt in de onmogelijkheid om innerlijk geluk te bewerkstelligen door middel van het uiterlijk. Het resultaat is dat deze groep mensen een verhoogd risico hebben om alleen maar ongelukkiger te worden omdat de behandeling uiteindelijk niet leidt tot een betere relatie of succes op werk. 

Niet ‘wat’ maar ‘waarom’

Als cosmetische ingrepen zulke psychologische risico’s met zich meenemen, zou dat moeten pleiten voor zorgvuldigere en uitgebreidere consultatie van de dokter voordat die besluit om een patiënt te behandelen. Niet ‘wat’ maar ‘waarom’ krijgt nog onvoldoende aandacht, en ik vind dat artsen die een eed afleggen ook zorg moeten dragen voor de psychologische gesteldheid en veiligheid van hun patiënten. Ik sta volledig achter cosmetische behandelingen en mijn esthetiek heeft ook wat hulp gehad van een cosmetisch arts en het zou al zeker niet iets moeten zijn waar we elkaar om veroordelen of onszelf voor schamen. Dat alles gezegd hebbende, zijn er randvoorwaarden voor zulke behandelingen die zowel de patiënt als de arts in beschouwing moeten nemen. Injectables en ingrepen kunnen mooi maken, maar niet gelukkig.

https://open.spotify.com/episode/4TTAI9TMv7bgMVUEopEL6E?si=48b07238c222445c