Pubers en zelfbeeld

Na 38 jaar leven heb ik een hoop geleerd. Ik weet inmiddels wat goed is en wat fout. Ik heb geleerd om mijn veters te strikken en ik weet dat ik mezelf niet moet vergelijken met anderen. Over dat laatste gaat deze column. 

Want dat is namelijk makkelijker gezegd dan gedaan. Op mijn slechte momenten word ik doodongelukkig van het perfecte leven dat op sociale media wordt gepresenteerd. En dat terwijl ik weet dat het niet de realiteit is. Noch de bewerkte gezichten, noch de scenario’s. Met regelmaat ontmoet ik figuren die online overkomen als de definitie van perfectie, maar die je in het echte leven zo voorbij loopt. Niet dat ze in het echt onaantrekkelijk zijn, maar zonder filter en de 0.5 modus zijn ze gewoon, niet-zo-bijzonder. 

Dat doet mij denken, hoe zit dat eigenlijk met jongeren?

Zijn die niet nog veel gevoeliger voor het onhaalbare schoonheidsideaal dat wordt gepresenteerd op sociale media? Gelukkig kan ik na die 38 jaar best goed relativeren. Als ik ergens ongelukkig van word, dan kap ik het af of loop er van weg. Maar toen ik jong was beschikte ik niet over dat zelfbeschermingsmechanisme. Zo kan ik me een opmerking herinneren van een buurvouw die vond dat ik wat dikkig was. Mind you, ik was 7 jaar oud. Die opmerking heeft zoveel indruk op mijn onderontwikkelde brein gemaakt dat ik sinds die tijd kritisch ben geweest op mijn lijn. En nog steeds. De onaardige buurvrouw uitgezonderd, in het normale leven zit er over het algemeen een sociaal vaardigheidsfilter op uitspraken. Online is dat niet het geval. Kritiek geven op iemand’s uiterlijk lijkt een gemeenschappelijk recht. Ik ben blij dat er tijdens mijn puberteit geen sociale media bestond. Het puber zijn alleen al vond ik zwaar en frustrerend genoeg. 

Onlangs zag ik deze portretserie voorbijkomen over jongeren waarbij het echte portret naast de door de geportretteerde zelf bewerkte versie was gepubliceerd. Zonder de moraalridder uit te hangen, wat gek zou zijn gezien het platform waar je dit stuk op leest, vind ik het wel zorgwekkend. Ik wilde er vroeger ook niet per se als mezelf uit zien, een normaal iets tijdens de puberteit me dunkt, maar nu zijn die aanpassingen ook relatief makkelijk uit te voeren. En terugkomend op het thema van dit platform, cosmetische ingrepen zijn niet altijd zaligmakend. Helemaal niet als je die ondergaat op jonge leeftijd.

Rankin, Mahalia, 18, “Selfie Harm” for Visual Diet. Photo courtesy of Rankin.

Feit is dat je hersenen pas helemaal uitontwikkeld zijn op je 24ste en je voor die tijd wellicht beslissingen maakt waar je later spijt van krijgt. Hoeveel moeders hebben er tenslotte niet gelijk gekregen over die afzichtelijke tatoeage die we op ons zeventiende hebben laten zetten? 

Waarschuwen voor de gevaren van ingrepen

Over het eeuwige van tatoeages hoeven ouders zich geen zorgen meer te maken sinds de intrede van de laser. Over het vullen van lippen (met oplosbare hyaluronzuur fillers bij een erkend cosmetisch arts) hoeven ouders ook niet al té hysterisch meer te doen, maar voor ingrijpende cosmetische ingrepen moeten ouders hun kinderen wel waarschuwen. Omdat pubers over het algemeen slecht luisteren naar ouders hopen we dat wij een rol kunnen spelen in de voorlichting van jongeren over het onhaalbare schoonheidsideaal, peer pressure die van sociale media uitgaat en voor de mogelijke gevaren van ingrijpende cosmetische veranderingen. 

We zijn bezig een voorlichtingsprogramma op te zetten voor het voortgezet onderwijs. Wederom niet als moraalridders, wel als ervaringsdeskundigen. Want jeetje, wat heb ik een hoop verkeerde beslissingen gemaakt op het gebied van cosmetische behandelingen. Om een helder beeld te krijgen van hoe jongeren nu eigenlijk over hun uiterlijk en over cosmetische behandelingen denken, hebben we een aantal vragen opgesteld.

Mocht je een kind, buurkind, neefje of nichtje hebben in de leeftijd van 13 tot 18 jaar zou je die dan willen vragen mee te doen aan ons onderzoek? Onder de deelnemers verloten we 3x een waardebon van €50,00 van de Bijenkorf. Het onderzoek bestaat uit korte vragen en staat online op https://wiemooiwilzijn.nl/quiz/.